PROTİSTA

• Eukaryotik canlılardır
• Tek hücreli ve koloni şeklinde yaşarlar
• Serbest ve parazit yaşayanlar bulunur
• Ototrof ve heterotrof olarak beslenenler bulunur
• Eşeyli ve eşeysiz üreme görülür
• Eşeyli üreme konjugasyonla
• Eşeysiz üreme bölünme ve tomurcuklanma ile gerçekleşir
• Beslenme ve hareket organellerine göre sınıflandırılır

Kamçılılar

• Tatlı sularda yaşarlar.
• Kontraktil kofulları vardır
• Beslenme ve hareketlerini kamçılarıyla yaparlar.
• Kloroplast taşırlar.(Hem ototrof hem hetotrof beslenirler.)
• Işığı algılayan göz lekesi sayesinde ışıklı ortamlara doğru hareket ederler.
• Üremeleri amitozla gerçekleşir.
• Besinlerini hücre ağzıyla alırlar

Kök ayaklılar

• Belirgin şekilleri yoktur.
• Serbest ve parazit olanları vardır.
• Beslenme ve hareketlerini pseudopod (yalancı ayak) denen sitoplazmik uzantılarla yaparlar.
• Tatlı suda yaşayanlarda kontraktil koful bulunur. Kontraktil koful hücreye giren fazla suyu ve çözünmüş metabolik artıkları hücrenin dışına atar.
• Bölünerek (Amitozla) çoğalırlar.
• Beslenme bütün hücre yüzeyi ile gerçekleştirilir.
• Madde alınımı ve dışa verilmesi difüzyon,osmoz ve Endositozla- Ekzositozla gerçekleştirilir.

Silliler

• Tatlı sularda yaşarlar
• Kontraktil kofulları vardır.
• Beslenmelerini ve hareketlerini sillerle yaparlar.
• Hücre zarı pelikula denen sert yapıdan oluşmuştur.
• Pelikulada hareket organeli olarak siller ve korunma organelleri trikositler bulunur.
• Pelikula hücreye şekil ve dayanıklılık verir.
• Besinlerin alınımı hücre ağzı ile sindirim artıklarının atılımı ise hücre anüsüyle olur.
• İki nucleus taşırlar

1-Macronucleus:Metabolizmadan (Beslenme,hareket,solunum,boşaltım,eşeysiz üreme vb.)
2-Micronucleus: Eşeyli üremede görev alır.

• Üremeleri     

1-eşeysiz:Amitozla
2-eşeyli:Konjugasyonla gerçekleşir.

• Dış uyarıları algılar ve yön değiştirerek tepki verirler.(Hücrede ön ve arkakavramı gelişmiştir.)

Parameciumda konjugasyon

• Farklı özellikteki iki parameciunm yan yana gelirler
• Aralarında sitoplazmik köprü (Plasmodezma) kurulur
• Makronucleus ortadan kalkar
• Mikronucleuslar mayoz geçirerek 4 tane haploid nucleus oluşturur
• 4 nucleustan 3 tanesi ortadan kalkar
• Kalan tek haploid nucleus mitozla iki nucleus oluşturur
• Bu nucleuslardan biri kalıcı diğeri göçücü nucleustur
• İki hücrenin göçücü nucleusları karşılıklı değiştirilir
• Kalıcı nucleusla diğer hücreden gelen göçücü nukleuslar birleşerek diploid tek nucleus oluşur.
• Oluşan diploid nukleus ard arda 3 mitoz geçirerek 8 nucleus oluşturur
• Her bir hücre 2 sitokinez geçirerek 4 hücre oluşturur
• Oluşan hücrelere nucleuslar ikişer ikişer dağılır
• Konjugasyon yapan iki parameciumdan toplam 8 paramecium oluşur

Sporlular

• Parazit yaşarlar.
• Üremeleri sporla olur.(Metagenez görülür:Eşeyli ve eşeysiz üremenin birbirini ardışık takip etmesidir.)
• Hareket organelleri yoktur.(amoboid hareket ederler.)
• Besinlerini hazır aldıklarından besin kofuluları bulunmaz.
• Hayvansal organizmaların vücudunda yaşadıklarından kontraktil koful taşımazlar.

Yaşam döngüsü

• Sporozooalardan Plasmodium malarıada hayat devri anofel sokması ile sporozoitler (n) insan kanına geçer
• Alyuvarlar içine geçerek şizonta dönüşürler
• Şizont çoğa bölünerek (Şizogoni) merezoitleri oluşturur
• Alyuvarların parçalanması ile merezoitler ve toksinleri kana karışır.(Sıtma nöbetleri bu esnada görülür)
• Merezoitler ya yeni alyuvarlara girer, yada gametositlere dönüşür
• Anofelin bu insanın kanını emmesi ile gametositler anofelin barsağına geçer
• Gametositler(n) burada ovumu(n) ve mitoz geçirerek 4-8 sperm(n) haline gelirler
• Oluşan spermler ovumu barsak boşluğunda döller ve zigot(2n) meydanagelir
• Ameboid hareket eden zigot barsak epitelini delerek barsak kaslarınayerleşir
• Zigot burada mayoz geçirir ve ardından çoğa bölünerek (Sporogoni)sporozoitleri oluşturur
• Sporozoitler dolaşım sıvısı ile tükürük bezlerine taşınır ve döngü tamamlanır.

Not: Plasmodium malariada baskın döl haploidtir.Diploid aşama sadece zigot evresine indirgenmiştir.

Algler

• Tek hücreli,koloni oluşturanlar ve çok hücreli olan gruplar vardır
• Çok hücrelilerde kök,gövde,yaprak gibi oluşumlar yoktur
• Çoğunlukla fotosentetiktir
• Kloroplast ve farklı pigmentler de taşırlar
• Eşeysiz üremeleri bölünme ,tomurcuklanma ve vejetatif üreme ile gerçekleşir.Eşeyli üreme de görülür
• Suda veya sulu ortamlarda yaşarlar
• Su ekosistemlerinin temel üreticileridir
• Kloroplastlar e.r ler üzerine yerleşmiştir
• Deniz,göl,kaplıca ve buzul suları gibi çok farklı ortamlara uyumlu gruplar bulunur
• Bazı grupların aşırı çoğalması suyun özelliğinin bozulmasına ve diğer canlıların ölmesine neden olur
• Selüloz hücre çeperi bulundururla

Önemi

• Besin kaynağı olarak kullanılır
• Hayvan yemi üretimi
• Antibiyotik üretimi
• Kimya sanayide kullanılır
• Gübre üretimi
• Kozmetik ve ilaç sanayide kullanılır
• Minerel kaynağı olarak kullanılır
• Ekosistemlerde düzenleme ve artıkların arıtımı amacı ile kullanılır.

Mantarlar

genel özellikleri

1. Eukaryotik,
2. sporla ürerler,
3. eşeyli ve eşeysiz üreme görülür,
4. Mantarlar hayvanlar gibi aktif hareket edemezler 
5. bitkiler gibi klorofil de taşımazlar,
6. heterotrofdurlar.  parazitik, çürükçül veya simbiyotik olarak yaşayabilirler
7. çürükçül olanlar besinlerini hücre dışında sindirdikten sonra absorbsiyonla hücre içine alırlar.
8. Parazit mantarlar çoğunlukla bitkileri, bazen hayvanları ve insanları hastalandırmak suretiyle enfekte ederler.
9. Hücreleri çeperli

Yapısal özellikleri

1. Genellikle hif denilen ipliksi bir yapı halinde somatik yapıları bulunur.
2. Hifler septum denilen enine bölmelerle birbirinden ayrılır.
3. Hifler biraraya gelerek miselleri oluştururlar.
4. Hücre çeperleri bazı türlerde selülozdan bazılarında kitinden veya her ikisinden oluşur.
5. Fungus hücrelerinde organel olarak endoplazmik retikulum, bir  ya da daha fazla nukleus, bazılarında golgi aygıtı, mitokondriler bulunur
6. bazı mantarlarda hareket görevi yapan kamçı görülür.
7. Kofulları vardır ve bunların sayıları yaşlandıkça artış gösterir.
8. Yedek besinleri glikojen ve lipid halinde depolarlar.

Üremeleri

1. mantarlar eşeyli üreme ve eşeysiz üremeyle çoğalırlar.Her iki durumda da spor oluşturular.
2. Eşeyli üremeleri iki haploid hücrenin birleşmesini içerir.
3. Toprağa dökülen sporlar rüzgarla ya da böceklerle çevreye dağılır ve toprakta yıllarca yaşayabilir.
4. Mantarlar nemli ortamlarda gelişirler, bu nedenle yağmurlardan sonra topraktaki sporlar çimlenerek mantarları oluştururlar.
5. Tek hücreli mantarlar ise tomurcuklanarak çoğalabilirler.
6. Suda yaşayanlarda eşeysiz üreme daha hareket organeli ( kamçı) bulunan zoosporlar ile olur.
7. Yaşam döngülerinde iki evre bulunmaktadır. Bunlar:
8. Somatik evre ; mantarın beslenme ve besinsel aktivitelerini yerine getirdiği safha,
9. Üreme evre ; sporların üretimi, somatik yapıların diğer üreme yapılarında kullanıldığı safha.
10. Üç değişik somatik yapı görülebilir. Bunlar;
    1. Plasmodium ya da pseudoplasmodium denilen çok nukleuslu bir yapı,
    2. Bir hücereden ibaret bir yapı,
    3. İpliksi bir hif yapısıdır.

Mantarların yaşam döngüsü her şekilde spor oluşumuyla sonuçlanan eşeyli ve eşeysiz üremeyi kapsamaktadır. Hem eşeyli hem eşeysiz üreme safhalarını içeren tüm yaşam döngüsü "holomorf" diye bilinir. Eşeysiz üreme sporları ve ilgili üreme yapılarının gözlendiği evre "anamorf" evredir. Eşeyli üreme yapılarının gözlendiği evre ise "telemorf"  evre adını alır.

Önemi

1. Ekosistemin önemli parçalarıdır. bitki ve hayvansal yapıları çürüttükleri bilinmektedir. Bu yapılardaki elementlerin serbest bırakılmaları mantarlar tarafından sağlanır.
2. Orman ekosistemlerinde CO2 salınımı gerçekleştirmektedirler.
3. Ayrıca toprağın yapısını bitki gelişimi için uygun hale getirirler. "Mikoriza" denilen ortaklıklar oluşturarak bitkilerin köklerine tutunurlar ve bitki köklerinden karbonhidrat alırlar, bu sırada bitkide mantarın hifleri yardımı ile topraktan su ve suda çözünen tuzları absorblar.
4. Bazı eklembacaklı türlerinde "mycangium" denen yapılar olarak bulunurlar ve selüloz sindirimine yardımcı olurlar.
5. Mantarlar nemli olan heryerde yetişebilirler.
6. Alglerle birleşerek ekosistem için çok önemli olan likenleri oluştururlar.
7. Bazı parazitik mantarlardan tarım zararlıları ve hastalıklarıyla biyolojik mücadelede yaralanılmaktadır.
8. Bazı marketlerde "Collego" adıyla satılan ürün, yabancı otlarla mücadelede kullanılan Colletotrichum gloeosporoides türünden elde edilen bir mikoherbisitdir.
9. Gerçek mantarlardan olan mayalar, fırıncılık ve fermantasyon endüstrisinin temelini oluştururlar.
10. Alkollü içki endüstrisinin temelini de mantarlar oluşturmaktadır. Bununla beraber, sitrik asidin endüstriyel olarak üretilmesinde ve bazı peynir tiplerinin hazırlanmasında da (rokufor, gorgonzola, kamembert gibi) kullanılırlar.
11. Penisilin gibi birçok yararlı antibiyotiğin, thiamin, biyotin, riboflavin gibi bazı vitaminlerin; ergotamin, kortizon gibi önemli ilaçların kullanılmasında yine mantarlardan yaralanılmaktadır.
12. Amilaz, pektolaz gibi enzimler; gibberellin gibi bazı hormonlar da mantarlardan yararlanılarak üretilmektedir. Ayrıca genetik çalışmalarda kullanılan Neurospora cinsi yine bir mantardır.

Mantarlardan insanların çeşitli amaçlarla yararlandıkları canlılardır

1. fermantasyon yaparak alkollü içkilerin hazırlanmasında
2. 2-ekmek yapımında
3. antibiyotiklerin üretilmesinde
4. 4-biyolojik silah

Sınıflandırmaları
Mantarların sınıflandırılması
Alem : Fungi
Bölüm : Chytridiomycota                                               
Bölüm : Zygomycota
Bölüm : Ascomycota                                                   
Bölüm : Basidiomycota